روغن سیم بکسل آسانسور

به همین دلیل تمامی کارخانجات معتبر، جداولی را تهیه نموده اند که در آن میزان و درجه روغن کاری مشخص هست و مشتری میتواند بر اساس این جداول نسبت به سفارش خود، اقدام نماید. اکثر کارخانجات کوچک سیم بکسل سازی  چنین جداولی را ندارند لذا میزان روغن سیم بکسل یک سفارش با سفارش دیگر متفاوت هست و معمولا در 3 سطح صورت می پذیرد. روغن سیم بکسل تا زمانی که سیم بکسل مورد استفاده قرار نگیرد و به درستی انبار گردد، از سیم بکسل محافظت میکند اما پس از به کارگیری آن ، میبایست سیم بکسل روغن کاری گردد . روغن سیم بکسل اسانسور مناسب، روغنی است که :
اسیدی و قلیایی نباشد، چسبندگی آن طوری باشد که روی سیم بکسل بماند، به فضای داخل مفتولها و استرندها نفوذ کند، خیلی زود اکسید و بخار نشود، با آب شستشو نشود و از سیم بکسل در برابر زنگ زدگی محافظت کند.

حتما بخونید: عوامل موثر بر خوردگی فلکه آسانسور و تاثیر سیم بکسل آسانسور بر آن

تمامی تولید کنندگان مشهور سیم بکسل آسانسور، فقط از روغنهای تولیدی خودشان برای محصولاتشان استفاده می کنند و به شدت نسبت به روغن کاری درست سیم بکسل حساس هستند در حالیکه در ایران این موضوع ، بسیار مورد غفلت قرار گرفته است و مصرف کنندگان توجهی به این موضوع ندارند. در صورتیکه رعایت این نکته میتواند هزینه های مصرف کنندگان را کاهش  دهد بطوریکه کارایی سیم بکسل را ، 2 الی 3 برابر افزایش میدهد.
قبل از روغن کاری، میبایست سطح سیم بکسل تمیز گردد که با یک پارچه و یا  برس را آغشته به حلال این کار را کرده و سطح آن را پاک مینمایید و سپس بلافاصله سیم بکسل را روغن کاری مینمایید. از آنجاییکه همواره زمان کافی برای پاک کردن سطح سیم بکسل به روش بالا در صنایع بزرگ وجود ندارد، برای متراژهای زیاد از هوای فشرده و بخار آب استفاده میشود.
 بهتر است روغن کاری در محلی صورت گیرد که رشته ها کمی از هم باز می شوند مانند هنگامی که سیم بکسل از روی چرخ قرقره عبور می کند یا روی قرقره پیچیده می شود، در این صورت روغن بهتر جذب می شود. 

چرا سیم بکسل آسانسور میبایست روغن کاری شود؟ آیا آب و یا رطوبت و بخار آب  میتواند طناب فولادی یا سیم بکسل آسانسوری شما را از بین ببرد؟

گاهی اوقات از ما سئوال میشود که آیا یک مقدار رطوبت و یا آب کم میتواند به سیم بکسل آسانسور لطمه وارد کند یا خیر؟ واقعیت این است که رطوبت میتواند سیم بکسل شما را از بین ببرد و یا به عبارتی آن را به کشتن دهد !!!!
مسلما هیچ قانون مشخص و صریحی وجود ندارد که این پروسه چقدر طول خواهد کشید ولی مطمئن باشید که طول عمر سیم بکسل را به شدت کاهش خواهد داد و بر روی عملکرد آن تاثیر خواهد گذاشت.
سیم بکسل آسانسور برای عملکرد در یک محیط بسته، حفاظت شده و خشک طراحی شده‌اند و برخورد آنها با آب چه از طریق رطوبت و یا چه از طریق  میعان و یا حتی پاشیده شدن آب بر روی آن، مشکلاتی را به وجود خواهد آورد. به عنوان مثال رطوبت بالای موجود در چاه آسانسور موجب مرطوب شدن سیم بکسل آسانسور میگردد و یا هنگامی که یک ساختمان در مکانی دور از آسانسورهایش دچار آتش‌سوزی شود، آبی که برای خاموش نمودن آتش توسط آتش‌نشان‌ها استفاده می‌شود، ممکن است چاهک آسانسور را پر کند و موجب افزایش رطوبت چاه آسانسور گردد. پاشیدن آب میتواند از طریق شکسته شدن لوله ها و کانالهای  آب نیز اتفاق بیفتد.
سیم بکسل آسانسور با انواع مغزی و انواع مفتولها برای برآورده نمودن کلیه نیازها در آسانسور طراحی و ساخته می‌شوند و معمولی ترین  و قدیمی ترین مدل سیم بکسل آسانسوری، سیم بکسل هشت رشته مغز کنف است که بسیار تاثیر پذیر از اثرات آب است. سیم بکسل های آسانسوری بطورکلی دارای مغز کنف طبیعی سیسال یا کنف مصنوعی و یا مغزی فولاد و یا هر دو هستند.

در طی تولید، یک روغن با ویسکوزیته (گرانروی) پایین برای کنف و رشته‌های طناب فولادی به کار برده می‌شود. هدف اصلی از روغن‌کاری سیم بکسل، جان دادن به اجزای متحرک فولادی یعنی سیم های فولادی است و پشتیبانی از استرندهای فولادی میباشد به شکلی که  مفتولهای فولادی به راحتی جایگزین یکدیگر شوند. این روغن همچنین اصطکاک فلز با فلز را در حین کار کم می‌کند و به جلوگیری از زنگ‌زدگی کمک می‌کند. مقدار روغن به طور معمول در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد وزن مغزی کنف محاسبه می‌شود.
یک سوء برداشت  این است که هدف از مغزی کنف جذب و کشیدن روغن در میان طناب است. در حالی ‌که کشیدن روغن به مانند فتیله یک خاصیت طبیعی مغزی کنف است ولی هدف اصلی نیست. هدف منحصر بفرد مغزی کنف، پشتیبانی از رشته‌های طناب در حین عملکرد و گرد نگه داشتن مقطع طناب فولادی تحت بارها و فشارهای وارده دراثر قرار گرفتن در شیار فلکه است.
آب و روغن در داخل مغزی به طور متفاوتی حمل می‌شوند. روغن، مغزی کنف و رشته‌های سیمی را احاطه می‌کند و فضاهای بین آنها را نیز پر می‌کند، ولی آب در حقیقت جذب خود کنف می‌شود و موجب تجزیه کنف می‌شود .ساده ترین حالت جذب آب در مناطق گرم و شرجی مانند شهرهای ساحلی اتفاق می افتد. مغزی کنف می‌تواند  ذرات مایع  و رطوبت موجود در محیط را جذب کند و موجب شتاب بخشیدن به عمل تجزیه مغزی شود و در عین حال زنگ‌زدگی را افزایش دهد. هنگامی که سیم بکسل ها نو هستند و یا وارد اولین تابستان خود می‌شوند، توصیه می‌شود با یک برنامه منظم و مناسب روغن‌کاری صورت گیرد. هدف این است که روغن کافی در روی سطح خارجی سیم بکسل وجود داشته باشد تا رطوبت به سختی بتواند در مغزی نفوذ کند. روغن باید فقط برای سطحی از سیم بکسل که در معرض رطوبت و خیس شدن قرار دارد استفاده شود. ضمناً نباید بیش از حد از روغن‌کاری استفاده کرد چرا که  روغن‌کاری بیش از حد ، تنها موجب پاشیده شدن روغن به سقف و دیواره‌های موتورخانه میگردد و یا مشکل سرخوردگی سیم بکسل را ایجاد نماید.
متاسفانه در صورت نفوذ آب به مغزی، با روغن‌کاری در محل امکان بیرون راندن آب فراهم نمی‌شود. دوباره یادآور می‌شویم، هدف این است که روغن به عنوان یک محافظ جهت کاهش نفوذ رطوبت عمل کند و موجب کم کردن اصطلاک میان سیم‌ها و رشته‌هایی که در حرکت هستند، شود
درهرحال فرمول‌های مختلف روغن می‌تواند عمر و کارایی طناب فولادی را در دماها و محیط های مختلف افزایش دهد، ولی روغن‌کاری طناب فولادی  یا سیم بکسل نمی‌تواند همه خواص حفاظت‌های محیطی را برای مغزی کنف فراهم نماید و  یک بار که سیم بکسل  مرطوب شود، مشکل آغاز می‌شود. در مورد طنابهای فولادی با مغز فولاد نیز نفوذ آب میتواند موجب زنگ زدگی سیم بکسل از داخل گردد ولی میزان آن به اندازه سیم بکسل با مغزی کنف نیست.

حتما بخونید: چرا برای جابجایی آسانسور در ساختمانها، از سیم بکسل آسانسور استفاده میشود؟

عملیات روغن‌کاری میتواند جای آب را بگیرد و به حل این مشکل کمک خواهد کرد به شرط آنکه کل سیم بکسل خیس و مرطوب نشده باشد. هیچ گاه سیم بکسل آسانسور را در جائی که در معرض محیط باز قرار می‌گیرد انبار نکنید. در حقیقت سیم بکسل آسانسور باید در داخل یک محیط بسته نه فقط برای جلوگیری از رطوبت بلکه برای جلوگیری از گرد و خاک و خاشاک، انبار شوند. سیمان، خاک و خاک اره می‌تواند با روغن روی سیم بکسل مخلوط شده که باعث ایجاد تنش اضافی بین رشته‌های متحرک سیم بکسل شده و عمر مفید آن را کم می‌کند. نقاط انباشته روی سیم بکسل در واقع ممکن است مخلوطی از انواع گرد و غبار و روغن موجود در محل باشد. دیده شده است که حتی یک تکه کوچک گچ و سیمان میتواند مشکلات زیادی را برای سیم بکسل و فلکه ایجاد کند. زنگ‌زدگی هنگامی اتفاق می‌افتد که مغزی کنف خراب می‌شود و دیگر قادر به نگه داشتن رشته‌های سیمی نیست . کنف تجزیه می‌شود و رشته‌های طناب شل و وارفته می‌شوند و از داخل به سایش یکدیگر می‌پردازند. این اصطکاک موجب سایش اجزای سالم رشته‌های فولادی سیم بکسل می‌شود و از داخل رشته‌ها اکسیده می‌شوند و باعث پدید آمدن گرد قرمز یا زنگ‌زدگی می‌شود.

نتیجه :  سیم بکسل آسانسور خیس شده، عمر بسیار کوتاهی دارد و روش‌هایی که موجب پیش‌گیری از مشکلات ناشی از نفوذ بخار و رطوبت به داخل کنف می‌شود، نمی‌تواند سیم بکسلی را که خیس شده است را نجات دهد. حتی وقتی که یک قسمت از طناب در تماس با آب قرار دارد مغزی کنف به مانند فتیله آب را به سایر نقاط طناب می‌کشد و تجزیه آغاز خواهد شد. حرکت کابین و نیروی جاذبه موجب شتاب یافتن این پروسه می‌شود.
در صورت جذب آب توسط کنف ،  قطر سیم بکسل منبسط شده و طول آن کوتاه می‌شود و باعث بلند نمودن گاورنر و فلکه‌های جبران می‌شود. سیم بکسل مرطوب بر هم ترازی کابین با طبقات تاثیر منفی می‌گذارد. روغن‌کاری بیش از حد ولی بی‌فایده تنها می‌تواند موجب سرخوردگی و سیاه شدن سیم بکسل شود. سیم بکسل با فرم بطری نوشابه بر روی فلکه‌های کشش همان اثری را دارند که یک چاقوی دندانه‌دار روی یک تکه نان بیات را دارد.

در نهایت سیم بکسل های مرطوب باید فوراً تعویض شوند. آنها فلکه‌ها را خراب می‌کنند، باعث مشکلات سرویس‌دهی و نگهداری آسانسور می‌شوند و می‌توانند در نهایت باعث وارد آمدن صدمه به مسافرین شوند. عملکرد سریع موجب جلوگیری از مسائلی با هزینه‌های سنگین‌تر خواهد شد.
جذب آب در هر صورتی به معنی ایجاد اشکال برای سیم بکسل است. به خاطر بسپارید که برای به حداقل رساندن خرابی که از رطوبت به بار می‌آید و برای طولانی‌تر نمودن عمر سیم بکسل ها، آنها را به موقع روغن‌کاری کنید، (از روغن‌کاری بیش از حد خودداری کنید) به خصوص قبل از تابستان و در محیط‌های گرم و مرطوب. روغن‌کاری سطحی بهترین دفاع شما در مقابل نفوذ رطوبت است، چرا که وقتی روغن در داخل مغزی باشد، آب نفوذ نخواهد کرد. توجه کنید که آب همیشه به دنبال راهی برای نفوذ به داخل است واگر یک سیم بکسل خیس شد، هر چه زودتر آن را تعویض کنید.

محمد رضا عبداله زاده

مدیر عامل پارسیان تجارت